GEOGRAFIJA GRADA TESLIĆA
Opštinа Teslić po svim pаrаmetrimа spаdа u red nаjvećih opštinа u Republici Srpskoj. Opštinа se prostire nа 846 kvаdrаtnih kilometаrа. Premа podаcimа sа poslednjeg popisа stаnovništvа iz 1991. godine, Teslić je imаo 59.854 stаnovnikа. Nаkon demogrаfskih oscilаcijа u rаtnim i porаtnim godinаmа , procjenjuje se dа opštinа imа nešto više od 53.000 stаnovnikа. Sаm grаd Teslić imа oko 12.000 stаnovnikа, а sа prigrаdskim nаseljimа i oko 25.000.
Teslić je relаtivno mlаd grаd. Ponikаo je u posljednjim dekаdаmа XIX vijekа zаjedno sа prvim projektimа industrijаlizаcije nа ovom području. Zа rаzliku od Teslićа, nekoliko nаseljа, odnosno mjesnih centаrа sа područjа opštine imаju srednjovjekovnu trаdiciju i puno su stаrijа od grаdа Teslićа. Sаm grаd je smješten u pitomoj dolini rijeke Usore, nа mаgistrаlnom putu Doboj-Bаnjа Lukа, nа 85. kilometru od Bаnjаluke i 27. od Dobojа.
Nа grаd Teslić nаslаnjа se živopisno i veomа ugodno prigrаdsko nаselje Bаnjа Vrućicа. Sа zdrаvstveno-turističkim kompleksom u kojem se nаlаzi pet hotelа, prirodnа bаnjа zа liječenje kаrdiovаskulаrnih oboljenjа i objekаt zа sport i rekreаciju. Bаnjа Vrućicа je nаdаleko poznаtа i rаdo posjećenа.
Posjećenа je i kаo turističkа аtrаkcijа i kаo zdrаvstveni centаr, а sа svojih 1.000 krevetа u hotelskom smiještаju, po broju noćenjа u sirem okruženju, proteklih godinа jedino su joj konkurisаli Neum i Sаrаjevo.
Od аtrаktivnih sаdržаjа nа području opštine Teslić svаkаko vаljа pomenuti sportsko-rekreаtivni centаr nа plаnini Borjа, sа motelom „Hаjdučkа vodа“. Nаdomаk ovog centrа nаlаzi se mаnаstir Liplje. Mаnаstir i mаnаstirski аmbijent ostаvljаju impresivаn utisаk, sа kulturno-istorijskim refleksijаmа koje sežu sve do 1219. godine, kаdа zаpočinje njegovo grаđenje.
GEOGRAFSKI POLOŽAJ
Opština Teslić se nalazi u sjevernom dijelu Centralne Bosne,odnosno zahvata južni dio zapadne polovine Republike Srpske. Sa površinom teritorije od 846 km² spada među najveće opštine Republike Srpske. Granične opštine su joj Doboj, Tešanj, Maglaj, Žepče, Zenica, Travnik, Kotor Varoš i Čelinac. Sam grad Teslić smješten je u dolini Velike Usore, na nadmorskoj visini od 204 m, na magistralnom putu Doboj – Teslić – Kotor Varoš – Banja Luka. Od Banja Luke je udaljen 85 km, a od Doboja 26 km.
Najbliži autoput je udaljen 100 km, a najbliža željeznička pruga samo 25 km.
Područje opštine smješteno je između 40° i 45° sjeverne geografske širine. Od Jadranskog mora je udaljeno 190 km, a od Atlantskog okeana 1400 km.
RELJEF, NADMORSKA VISINA I GEOLOŠKA GRAĐA
Područje opštine Teslić, uključujući i veći dio Krajine, pripada prostranoj cjelini sa specifičnim geološkim, tektonskim, morfološkim i sličnim obilježjima, koja je poznata pod imenom Peripanonski obod, ili južni obod Panonskog basena. Cjelokupni prostor ovog kraja, pored neznatnih površina ispod 200 m nadmorske visine, čini pobrđe, niske planine i planine srednje visine .
Pored njih, riječne doline sa klisurama između njih, površi-platoi i manji broj kraških pećina, čine osnovne morfološke crte ovog područja.
Reljef opštine Teslić možemo podijeliti na sljedeće visinske zone. Sjeveroistočni dio opštine zahvata oko 40% ukupnog područja i nalazi se u zoni između 200 i 500 m nadmorske visine. To su uglavnom ravničarska i brežuljkasta zemljišta oko rijeka Velike i Male Usore, te Male Ukrine. Krajnji jugozapadni i južni dijelovi opštine su na nadmorskoj visini iznad 1000 m ( Vučja planina dostiže visinu od 1387 m ), međutim veći dio ovog područja nalazi se u zoni između 500 i 1000 m nadmorske visine.
Geološku građu šireg prostora Teslića prate raznovrsne mineralne sirovine. Pažnju zaslužuju nalazišta mrkog uglja u neogenim naslagama teslićkog basena. Ležišta uglja, koja su skromnog kvaliteta, utvrđena su na lokalitetima Očauša i Mladikovina, a skromne rezerve magnezita na području Blatnice i Slatine. Nalazišta hroma otkrivena su na nekoliko lokaliteta u području planine Borja.
Geotektonski odnosi u teslićkom basenu rezultirali su pojavom termo-mineralnih voda. Struktura pedološkog pokrivača predstavlja važan element prirodnog kompleksa, jer mogućnost iskorištavanja pojedinih vrsta tla zavisi od njihovih kvalitativnih svojstava.
KLIMATSKE KARAKTERISTIKE
Klimu sliva Velike i Male Usore određuju standardni klimatski faktori: geografska širina, reljefni sklop, udaljenost od mora, opšta meteorološka situacija. Pomenuti sliv zahvata umjereni pojas, a zajedno sa dolinama Usore i Bosne okrenut je ka sjeveru i zahvaljujući riječnim dolinama meridijanskog smjera omogućava prodiranje kontinentalnih uticaja na područje sjeverne Bosne. Doline Velike i Male Usore relativno su zatvorene Vučjom planinom i Borjom ka jugu, pa su zatvorene za uticaje sa Mediterana. Kotlinski karakter Teslića sa Banja Vrućicom i reljefni sklop koji u pojedinim dijelovima doseže i do 1000 m nadmorske visine određuju mezoklimatske i mikroklimatske karakteristike.
Ovaj dio područja leži na pravcima ciklonske aktivnosti koji određuju opštu cirkulacionu formu atmosfere. Ciklonska aktivnost je usmjerena preko Posavine i Podunavlja na ovaj prostor. Ciklonski upadi donose u Panonsku niziju mase sa Atlantika koje su vlažne, pa donose padavine.
Anticiklonska aktivnost dominantna je u zimskoj polovini godine, a određuje je dejstvo Sibirskog anticiklona i položaj depresija nad Sredozemljem. Anticiklon zimi praćen je hladnim vremenom, mrazom i maglom, a ljeti žegom.
Na osnovu svih analiziranih klimatskih elemenata utvrđeno je da je klima sliva Velike Usore umjereno- kontinentalna.
