U svjetlu krize koja je zahvatila cijeli svijet uslijed pandemije virusa korona, razgovarali smo sa  Milovanom Stankovićem, zamjenikom načelnika opštine Teslić, kako se kriza odrazila na našu opštinu, te koje mjere je preduzela Opštinska uprava po tom pitanju, kao i o stabilnosti budžeta i razvojnim programima u takvim okolnostima.

 

1. Imajući u vidu krizu izazvanu pandemijom virusa korona, a koja se odrazila i na Teslić, kako biste ocjenili punjenje budžeta, a kako njegovu stabilnost?

Mislim da uz sve probleme opšte prirode i ograničenja koja mi imamo izazvana samim odnosom skupštinske većine, ipak imamo relativno stabilnu situaciju kada je u pitanju budžetska potrošnja. Mogu slobodno da potvrdim da su svi budžetski korisnici dobili svoje rate iz budžeta, redovno se isplaćuju bruto plate za sve one za koje je previđeno da se plate isplaćuju iz budžeta, redovno servisiramo sve kreditne obaveze, redovno isplaćujemo stipendije, boračke naknade, sve podsticaje u poljoprivredi i privredi i sve upućuje na to da uz probleme koji su nas pratili imamo neku dobru dinamiku. Naravno da nije bilo ove krize, situacija bi bila mnogo bolja.

Budžet je usvojen od strane skupštinske većine sa zakašnjenjem, iako je bio blagovremeno predložen u skladu sa budžetskim kalendarom što se negativno odrazilo na sami tok i realizaciju budžeta, a posebno će imati reperkusije na predviđena ulaganja za infrastrukturne objekte na području opštine Teslić. Sa 30.06. budžet je ostvaren sa 77% i očigledano je da je problem pandemije usporio priliv sredstava u budžet opštine Teslić. Usput moram da kažem da je izostala podrška budžetu sa republičkog nivoa, iako se Republika Srpska zadužila kod Međunarodnog monetarnog fonda, iz kojih sredstava je trebalo da pruži podršku i lokalnim zajednicama. Nama je bilo predviđeno negdje oko 950.000 KM po koeficijentu PDV-a, a dobili smo 350.000 KM, što je imalo određenu refleksiju na budžetsku potrošnju naše opštine.

Zbog kasnog usvajanja budžeta od strane Skupštine polovinom godine planirane investicije će se realizovati sa zakašnjenjem. Nakon usvajanja budžeta trebalo je da se donesu određeni programi, zatim da se provedu postupci javnih nabavki i po svemu sudeći mi ćemo imati ugovore taman krajem građevinske sezone što ozbiljno može dovesti u pitanje realizaciju planiranih investicionih aktivnosti za šta odgovornost snosi aktuelna skupštinska većina.

2. Koje mjere je preduzela Opštinska uprava Teslić u cilju ublažavanja šteta izazvanih krizom?

Opštinska uprava Teslić je u cijelosti pratila mjere Republičkog kriznog štaba, a one su se ogledale prije svega u sprovođenju postupaka dezinfekcije svih javnih površina, ustanova, mjesta gdje se pojavljivao virus korona. Pored toga Opštinska uprava Teslić je podijelila preko 30.000 komada maski, praktično svim javnim ustanovama, zatim građanima u samom početku kada je bila nestašica maski na tržištu. Maske su dijeljene građanima koji su stajali u redovima pred bankama, pred trgovačkim centrima, pekarama, zdravstvenim ustanovama, odnosno na svim mjestima gdje je bila veća cirkulacija stanovnika naše opštine. Pored ovoga, mislim da smo značajan doprinos dali organizaciji rada vrtića na prostoru opštine Teslić i na kraju da spomenem da na početku nove školske godine aktivno smo se uključili u pripremu vaspitno-obrazovnog procesa i organizacije rada osnovnih i srednjih škola, kao i prevoza đaka do škola i nazad.

3. Da li je Opštinska uprava donijela neke mjere za pomoć privrednim subjektima?

Mjere iz nadležnosti Opštinske uprave Teslić koje smo mi donijeli jesu u pravcu davanja subvencija za zakupnine za poslovne prostore i javne površine u vlasništvu Opštine gdje svi privredni subjekti koji su takve prostore ili površine iznajmili, a bio im je ograničen ili potpuno obustavljen rad su dobili ili će dobiti subvenciju. Pored ovoga donesena je odluka da se u cijelosti oslobode svi privredni subjekti kojima je bio ograničen ili zabranjen rad komunalne takse po osnovu isticanja poslovnog imena. Treća mjera koju smo donijeli se odnosi na finansijsku podršku u smislu davanja subvencija za kamate. Mislim da je sa ovom mjerom kreiran značajan finansijski potencijal kao vrsta pomoći privrednim subjektima gdje je predviđeno da se na kredite do 50.000 KM da subvencija za kamatu do kamatne stope od 4% na period od 18 mjeseci. Ono što je važno istaći je da sve ove mjere koje su donesene u cijelosti su propraćene fizičkom realizacijom u smislu redovnih ispata, to jest kontinuirano se vrši isplata iz budžeta po prispjelim zahtjevima i to će trajati sve do kraja budžetske godine.

4. Kako se na realizaciju projekata predviđenih Planom kapitalnih investicija i drugih razvojnih programa odrazila kriza, a kako drugi faktori poput priliva u budžet i opstrukcije skupštinske većine?

Kako sam već istakao da je za 2020. godinu sa kašnjenjem donesen budžet od strane Skupštine opštine, isto kao i prethodne 2019. godine, a ove godine imali smo i samu nemogućnost održavanja sjednica Skupštine opštine, sve to je uticalo da mi programe izgradnje infrastrukturnih objekata i ulaganja u kapitalne investicije nismo mogli blagovremeno započeti.

Pored ovoga, bio je problem i sa Planom kapitalnih investicija, jer smo ga mi u više navrata predlagali Skupštini i svaki put je odbijen od strane skupštinske većine iz neobjašnjivih razloga. Tek četvrti put kada smo ga uputili, onda je usvojen. Sve su ovo prepreke koje su uticale da se blagovremeno pripreme svi projekti i programi koji bi trebalo da se finansiraju, a koji u krajnjem znače i ukupan razvoj opštine Teslić. Ozbiljan problem predstavlja činjenica da se planirana sredstva, odnosno budžetski prihodi se ne ostvaruju zbog uticaja posljedica pandemije i to je nešto što će sigurno uticati na realizaciju svih ovih projekata i ono što je najvažnije, mislim da je problem to što Vlada Republike Srpske opštine u kojima nema svoju vlast, ne tretira kao da su dio Republike Srpske. Ne samo da nismo uspjeli da projekte koje smo kandidovali da ih zajednički realizujemo, nego jednostavno izostala je podrška i za dio finansijskih sredstava koja su objektivno pripadala opštini Teslić, a koja sam već pomenuo a radi se o iznosu od oko 600.000 KM.

5. Šta je Opštinska uprava mogla sve da uradi sa tih 600.000 KM koje nije dobila?

Jasno je da su ta sredstva značajna u smislu podrške i pomoći lokalnom budžetu i sigurno je da iz tih 600.000 KM smo mogli npr. napraviti 4-5 km lokalne putne mreže ili 7-8 kilometara nekategorisanih puteva širine 3 metra. Za taj iznos bi se mogla u potpunosti zamijeniti postojeća rasvjeta sa LED rasvjetom, koja troši mnogo manje električne energije, a samim tim i dugoročno bi se ostvarile velike uštede po budžet opštine Teslić, te ista sredstva planirati u druge svrhe. Objektivno sredstva koja su nam pripadala su nam nepravedno uskraćena, a mogla su biti od opšte koristi. Za taj iznos mogla se izvršiti rekonstrukcija 10-15 seoskih mostova dužine 15-20 metara ili su se ta sredstva mogla usmjeriti u rekonstrukciju gradskog mosta. Postoje takođe drugi brojni projekti koji su planirani dugoročnim Planom kapitalnih investicija, a da su se mogli finansirati iz ovih sredstava. Opštinska uprava Teslić će insistirati da se u narednim raspodjelama eventualnih sredstava za saniranje krize of MMF-a i Vlade Republike Srpske, da taj iznos od 600.000 KM za koji je Teslić oštećen da se nadoknadi u tim naknadnim raspodjelama.

6. Koje biste realizovane projekte izdvojili kao najvažnije, a koje projekte koji se trenutno realizuju ili su u planu za naredni period?

Kada su u pitanju projekti, ja bih izdvojio nekoliko značajnih, a prije svega rješavanje pitanja vodosnadbjevanja naše opštine. Želim da istaknem kada je u pitanju vodosnadbjevanje, da smo i ovo radili sa zakašnjenjem gdje je prošle godine Skupština opštine trebalo da donese odgovarajuće odluke koje su bile osnov za obezbjeđenje finansijskih sredstva, ali evo nažalost mi smo u situaciji da se tek sada provodi procedura ugovaranja izgradnje sekundarne vodovodne mreže za čečavski kraj, Vlajiće i Ljeljug. Takođe, izdvojio bih projekat rekonstrukcije filter stanice pitke vode u Studencima. Mislim da smo napravili dobru stvar u prethodnom periodu kada smo se odlučili da napravimo projektnu dokumentaciju koja je u svakom slučaju bila osnov za obezbjeđenje bilo kakvog vida finansiranja i mislim da smo uspješno sproveli aktivnosti i okončali dogovore sa Češkom razvojnom agencijom u pravcu sufinansiranja ovog velikog projekta kojim ćemo sigurno u narednom periodu riješiti pitanje kapaciteta i kvaliteta proizvodnje vode za narednih 50-100 godina.  Napomenio bih isto tako projekat koji je važan za našu lokalnu zajednicu, a tiče se rješavanja otpadnih voda. Svakako jedan značajan projekat o kojem se godinama priča i koji se očekuje je pitanje toplifikacije u urbanom dijelu opštine Teslić i taj projekat smo doveli praktično u situaciju da treba pokrenuti procedure ugovaranja. Dalje aktivnosti na ovom projektu su odgođene iz razloga što nas je zadesila problematika vezana za epidemiju, ali taj posao će se sigurno nastaviti. Pored ovoga mislim da bi bilo značajno pomenuti i projekat koji je u završnoj fazi realizacije, a odnosi se na pitanje zaštite od poplava.

7. Kako vidite opštinu Teslić u narednom periodu?

Sigurno da Teslić ima sve predispozicije da bude sredina za pristojan život građana pod uslovom da politička struktura koja upravlja sada Republikom Srpskom, lokalne zajednice u kojima nisu oni na vlasti, počnu da smatraju dijelom Republike Srpske, s jedne strane. S druge strane, mislim da je važna pretpostavka, a imajući u vidu da su pred nama lokalni izbori, da se ne desi greška da ponovo podršku dobiju kandidati koji odborničke mandate smatraju sredstvom za ostvarenje svojih ličnih ciljeva i sredstvom za lično bogaćenje. To su dvije pretpostavke koje sigurno su važne i značajne u opštem smislu.

Smatram da je sadašnji načelnik opštine trasirao razvojni pravac Teslića i aktivnosti koje bi trebale obilježiti buduće kretanje opštine Teslić. Kada ovo kažem, mislim na projekte koje podrazumijevaju nastavak aktivnosti na rješavanju problema vodosnadbjevanja šireg prostora opštine Teslić, zatim proces aktivnosti na kanalisanju otpadnih voda u urbanom dijelu opštine, zatim okončanje projekta toplifikacije grada Teslića, zatim projekti rekonstrukcije i izgradnje ulica i trotoara u urbanom dijelu, nastavak izgradnje lokalne putne mreže u ruralnom dijelu opštine i naravno ono bez čega se ne može organizovati život, a to je podrška zapošljavanju i privrednom razvoju opštine Teslić, što smo činili i u prethodnom periodu.